Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Lancaster-monument’ nabij Oosterend (gemeente Texel) is een propeller, bevestigd op twee rode houten palen. Onder de propeller is een zware metalen gedenkplaat aangebracht. Rond het monument is een mooi stukje straat aangelegd en er zijn twee zitbankjes. Het geheel is ongeveer 2 meter 80 hoog en 2 meter 20 breed.
Tekst
De tekst op de gedenkplaat luidt:
‘MET DIT MONUMENT
EERT TEXEL DE
GEALLIEERDE OORLOGS-
VLIEGERS, OMGEKOMEN
OP OF NABIJ TEXEL
IN DE 2e WERELDOORLOG
PROPELLER VAN EEN
LANCASTER BOMMENWERPER’.
Wijziging
Eind april 1998 is het monument voorzien van een nieuwe propeller. Jacob Hoogerheide van de gemeente Texel zorgde in de gemeentewerkplaats voor het opknappen en conserveren met polyester. Tevens werden de originele kleuren aangebracht: zwart met gele tips. Eind augustus 2020 is het monument scheef getrokken en beschadigd.
De geschiedenis
Het ‘Lancaster-monument’ nabij Oosterend (gemeente Texel) is opgericht ter nagedachtenis aan de geallieerde vliegers die tijdens de Tweede Wereldoorlog in of nabij het eiland zijn gesneuveld. In de omgeving van Texel zijn meer dan veertig toestellen verongelukt.
De namen van de omgekomen vliegers zijn gedeeltelijk bekend. Een deel van de slachtoffers ligt begraven op de Geallieerde begraafplaats en staan beschreven in een boek van Bram van Dijk. Texel wil de oorlogsvliegers op deze manier eren.
Oprichting
Het oorspronkelijke plan voor een monument op de Lancasterdijk was zeer kostbaar, en was daarom in eerste instantie afgewezen. Het bestuur van de Stichting Juttersmuseum vond dat een zeer kwalijke zaak en heeft de mogelijkheden nog eens in kaart gebracht. Dit leidde, met hulp van allerlei instanties, tot een aanzienlijk lager kostenplaatje zodat het plan wel doorgang kon vinden.
De propeller die in 1998 de oorspronkelijke propeller heeft vervangen, is afkomstig van een ‘Vliegend Fort’ dat tijdens de oorlog in de Noordzee is gestort. Het vliegtuigonderdeel bevond zich in een museum dat hobbyisten hadden ingericht in Fort Veldhuizen in Assendelft. Men was in de veronderstelling dat de oorspronkelijke propeller van een Lancaster bommenwerper kwam. Het bleek echter te gaan om de propeller van een Duitse 110 Messerschmitt nachtjager.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1984 door de heer P. van Hessen (oud-oorlogsvlieger). Hij maakte destijds deel uit van het 320ste squadron dat het devies voerde ‘Animo libero dirigimur’ (‘Wij worden geleid door een vrije geest’). Bij de onthulling waren aanwezig: vertegenwoordigers van B&W en gemeenteraad, bestuursleden van het waterschap en het Juttersmuseum, vertegenwoordigers van de Joost Dourleinkazerne en de aannemer met andere belangstellenden. Het Luchtvaartmuseum draagt zorg voor het onderhoud van het gedenkteken.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich op de Lancasterdijk nabij Oosterend op Texel.
Bronnen
- Gemeente Texel;
- Oorlogsmonumenten op Texel van J.A. van Es jr.(Texel, Gemeente Texel, 2002);
- NH Nieuws. 29 augustus 2020. ‘Lancaster Monument Texel door onbekende reden omver gebracht’.
