Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en oorlogssituaties en vredesmissies nadien. Op 5 mei vieren we dat het Koninkrijk der Nederlanden in 1945 is bevrijd en dat we sindsdien in vrijheid leven. In 2024 en 2025 viert Nederland in dit bijzondere herdenkingsjaar bovendien dat we 80 jaar geleden bevrijd werden. Door het hele land staan we er op 4 en 5 mei bij stil dat Nederland dankzij de inzet van militairen van de geallieerde landen en met hulp van het verzet werd bevrijd. We herdenken de slachtoffers die daarbij vielen.
Nationale Herdenking, zondag 4 mei
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima zijn op 4 mei aanwezig bij de herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Journalist en schrijver Philip Freriks spreekt hier zijn 4 mei-voordracht Een gewoon gezin uit. Daarnaast houden diverse aanwezigen een getuigenis over hun betekenis van vrijheid, vrede en herdenken. Onder hen zijn Boaz Cahn en Selma Boulmalf van het initiatief Deel de Duif, Afghanistan-veteraan Robin Imthorn en politiekorpschef Janny Knol. Hoofdkrijgsmachtrabbijn Menachem Sebbag spreekt de overdenking en het Jizkor uit tijdens de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk.
Aansluitend legt het koninklijk paar tijdens de herdenkingsplechtigheid op de Dam de eerste krans bij het Nationaal Monument. Naast de kranslegging van het koninklijk paar zullen verschillende duo’s een krans leggen namens de diverse slachtoffergroepen. Onder hen zijn onder anderen pianist Iris Hond en haar vader die een groot deel van zijn familie in Auschwitz verloor, Deborah Maarsen-Laufer, overlevende van kamp Ravensbrück en haar achterkleinzoon Jishaia Loonstein die daarmee de vervolgingsslachtoffers vertegenwoordigen. Winka Djojoadhiningrat en Melanie Webb zullen een krans leggen namens het Indisch en Indonesisch verzet in Nederland. Beide verzetsgroepen kenden in de Tweede Wereldoorlog een goede samenwerking met elkaar.
Naast de kransen voor vervolgings- en verzetsslachtoffers, zullen er kransleggers zijn namens de burgerslachtoffers. Een krans voor burgers die werden omgebracht of zijn omgekomen in Azië als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld, uitputting, honger en dwangarbeid tijdens en direct na de Japanse bezetting en de daaropvolgende koloniale oorlog; en een krans voor alle militairen en al het koopvaardijpersoneel, omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog en nadien in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
Na de twee minuten stilte volgt de voordracht van de 14-jarige Marijn van der Wilk uit Lochem. Minister-president Dick Schoof verzorgt dit jaar de toespraak. De NOS zendt de Nationale Herdenking in De Nieuwe Kerk en op de Dam vanaf 18.45 uur live uit op NPO 1.
Nationale Viering van de Bevrijding, maandag 5 mei
5 mei-lezing Donald Tusk
Gelderland is dit jaar de gastprovincie van de Nationale Viering van de Bevrijding. De Nationale Viering start met een inhoudelijk programma op het 5 Mei-Plein in Wageningen waar 80 jaar geleden de vrede werd getekend. De Poolse premier Donald Tusk verzorgt hier de 5 mei-lezing.
Ontsteken Bevrijdingsvuur
Aansluitend ontsteekt minister-president Dick Schoof om 13.00 uur het Bevrijdingsvuur op het Bevrijdingsfestival Gelderland in Wageningen. Hij doet dit samen met Ambassadeur van de Vrijheid RONDÉ. Dit is het startsein voor de veertien Bevrijdingsfestivals in het land. Antoon, S10, RONDÉ en Zoë Tauran verzorgen als Ambassadeurs van de Vrijheid verschillende optredens op de festivals. De programma’s van de veertien festivals zijn te vinden via www.bevrijdingsfestivals.nl.
Vrijheidsmaaltijden en Vrijheidssoep
In het hele land worden Vrijheidsmaaltijden georganiseerd. Op vrijheidsmaaltijden.nl is vanaf vandaag te zien waar en hoe laat de maaltijden plaatsvinden. Op dit moment zijn er in Nederland en in het Caribisch deel van het Koninkrijk al meer dan duizend Vrijheidsmaaltijden in voorbereiding. Het recept voor de Vrijheidssoep is dit jaar van chef Jet van Nieuwkerk.
5 mei-concert
De Nationale Viering van de Bevrijding eindigt traditiegetrouw met het 5 mei-concert, in aanwezigheid van de koning, de koningin en de minister-president. Iris Hond, Floor Jansen, Ambassadeur van de Vrijheid Antoon en Jeangu Macrooy verzorgen een muzikale bijdrage tijdens de 31e editie van het concert, dat in het teken staat van 80 jaar vrijheid. De muziek wordt verzorgd door Orkest Phion. Andere artiesten die de revue passeren zijn: pianist én marinier Nordin Maouli, sopraan Aylin Sezer, Kinderen voor Kinderen, de cast van 40-45, de Musical en singer-songwriter Stef Bos.
Het 5 mei-concert vindt jaarlijks plaats voor Koninklijk Theater Carré in Amsterdam en kan vanaf de kade rondom de Magere Brug worden gevolgd. Het concert wordt vanaf 20.30 uur rechtstreeks uitgezonden door de NOS op NPO 1. Het 5 mei-concert vormt traditiegetrouw de afsluiting van de Nationale Viering van de Bevrijding en wordt geproduceerd door het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met ITV Studios Netherlands.