Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Mosquito-monument’ in Bleskensgraaf (gemeente Molenlanden) bestaat uit een propeller, geplaatst op een stalen voet. In het ijzer van de propeller zijn de kogelgaten van de Duitse beschieting nog zichtbaar. De propeller wordt omgeven door een twee haaks op elkaar staande bakstenen muurtjes, waarin een aantal houten balken zijn gelegd. Op de rechtermuur is een plaquette bevestigd, waarop twee foto’s en een embleem zijn aangebracht.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
‘DIT MONUMENT IS OPGERICHT TER HERINNERING
AAN NAVIGATOR FLIGHT SERGEANT RAY HUTCHINGS
LOGAN EN PILOOT FLIGHT SERGEANT CAMERON
KENT CHRYSLER BEIDEN LID VAN DE ROYAL
CANADIAN AIR FORCE.
ZIJ WERDEN IN DE NACHT VAN 27 OP 28 MEI 1943
OMSTREEKS 01:54 UUR NEERGESCHOTEN DOOR EEN
DUITSE NACHTJAGER. ZIJ WAREN OP WEG NAAR
HUIS NA EEN TARGET MARKING MISSION BOVEN DE DUITSE STAD ESSEN
TE HEBBEN UITGEVOERD.
DE VOLGENDE MORGEN VONDEN MENSEN UIT HET DORP HET LICHAAM
VAN FL/SGT LOGAN LIGGEND IN DE WAL VAN EEN SLOOT. FL/SGT
CHRYSLER OVERLEEFDE HET DRAMA EN SAMEN WERDEN ZIJ NOG
DIEZELFDE DAG AFGEVOERD NAAR ROTTERDAM. DE DUITSERS
BEGROEVEN FL/SGT LOGAN OP DE ALGEMENE BEGRAAFPLAATS TE
ROTTERDAM CROOSWIJK.
CAMERON KENT (FRITZ) CHRYSLER
OVERLEEFDE DE OORLOG EN KEERDE
VEILIG NAAR HUIS TERUG. HIJ BRACHT
NA TWEEËNZESTIG JAAR OP 2 MEI
2005 EEN KORT BEZOEK AAN
BLESKENSGRAAF.
HUN TOESTEL, DE ENGELSE HAVILLAND MOSQUITO BOMBER MK IV
MET REGISTRATIE DZ 432 HS-N, EXPLODEERDE HOOG IN DE LCUHT
WAARNA DE BROKSTUKKEN VAN HUN VLIEGTUIG VERSPREID OVER EEN
GROOT GEBIED, HIER IN DE OMGEVING NEERKWAMEN.
DE RESTEN VAN HET VLIEGTUIG WERDEN DESTIJDS ZORGVULDIG
OPGERUIMD DOOR DUITSE MILITAIREN. DEZE PROPELLER BLEEF ECHTER
EN WERD GEVONDEN IN HET HIERNAAST GELEGEN WEILAND.’
Wijzigingen
In september 2013 is het monument beschadigd. Hierbij zijnmetalen delen verbogen en gescheurd.
De geschiedenis
Het ‘Mosquito-monument’ in Bleskensgraaf (gemeente Molenlanden) herinnert aan de twee bemanningsleden van een Britse bommenwerper van de Royal Canadian Air Force die hier in de nacht van 27 op 28 mei 1943 is neergestort. Navigator sergeant Ray Hutchings Logan kwam hierbij om het leven. Piloot sergeant Cameron Kent Chrysler overleefde de crash.
De Havilland Mosquito Mk IV van het 109e RAF squadron was die bewuste nacht op terugweg van een bombardementsvlucht op de Duitse stad Essen in het Roergebied. Rond twee uur ‘s nachts werd het toestel boven de Alblasserwaard geraakt door een Duitse nachtjager en explodeerde. De brokstukken van het toestel kwamen verspreid neer in de weilanden ten noordoosten van Bleskensgraaf, in de polder Zevenhoven.
Navigator Ray Hutchings Logan kwam hierbij om het leven. Zijn stoffelijk overschot werd de volgende dag door dorpsbewoners in een sloot gevonden. Hij werd door de Duitse bezetter begraven op de Algemene begraafplaats in het Rotterdamse Crooswijk. Piloot Cameron Kent Chrysler wist het toestel ongedeerd met zijn parachute te verlaten. De dag na de crash werd hij door de Duitsers opgepakt die hem tot het einde van de oorlog in krijgsgevangenschap hielden.
Chrysler keerde in april 1945 veilig terug in Engeland, om vervolgens door te reizen naar Canada. In augustus 2004 heeft een medewerker van de Nederlandse Stichting Crash Research een oproep gedaan in een Canadees veteranen magazine. Via deze weg kwam de stichting in contact met de heer Chrysler. Uiteindelijk besloten zijn dochters om hun vader te begeleiden naar Nederland, om onder andere nog een keer terug te keren naar de plaats van de vliegtuigcrash. Chrysler overleed eind 2006, kort na zijn bezoek.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de heer Arjan Wemmers, die sinds 2003 onderzoek deed naar de gebeurtenis. De propeller van het verongelukte toestel is op zijn verzoek op 29 maart 2005 door de Koninklijke Luchtmacht geborgen, onder leiding van kapitein H.A. Spiering. Het gedenkteken is met medewerking van onder andere de Historische Vereniging Binnenwaard gerealiseerd en bevindt zich op honderd meter afstand van de vindplaats van de propeller.
Onthulling
Het monument is onthuld op 26 mei 2007 door de heer Jan Boele, voorzitter van de Historische Vereniging Binnenwaard, en burgemeester D. van den Borg. De plechtigheid werd bijgewoond door vertegenwoordigers van de Bond van Wapenbroeders, medewerkers van de Stichting Crash Research die betrokken waren bij het archeologisch onderzoek en de heer John Logan, broer van het slachtoffer.
In zijn toespraak zei burgemeester Van den Borg dat het monument een ingrijpende periode in de geschiedenis symboliseert: ‘Degenen die het leven lieten, herinneren ons om onze vrijheid te koesteren en door te geven. Dit monument moet iedereen eraan herinneren dat de stem van de vrijheid nooit meer tot zwijgen mag worden gebracht.’
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het erf van boerderij Gijbeland, gelegen aan het Koekoekspad in Bleskensgraaf (gemeente Molenlanden).
Bronnen
- Krantenartikel De Dordtenaar van 29 mei 2007;
- Website Mosquitocrash.com;
- Het Kontakt. Artikel 9 september 2013.
