Het monument
Vorm en materiaal
Het ‘Monument voor Spoorwegpersoneel’ in Leeuwarden is een zwart marmeren gedenkplaat, waarop een afbeelding van de Nederlandse leeuw is aangebracht. De afbeelding van de leeuw en de tekst op de gedenkplaat zijn goudkleurig.
Tekst
De tekst op het gedenkteken luidt:
’17 SEPT. 1944 15 APRIL 1945
DANKBAAR
LEEUWARDEN
AAN HET
SPOORWEGPERSONEEL
VOOR ONS VIELEN
* 5 JULI 1900 P. WIERSMA † 15 OCT. 1942
* 25 FEBR. 1920 E. HUTTINGA † 7 MAART 1943
* 2 DEC. 1898 A.R. KOOPMANS † 24 MEI 1944
* 23 MEI 1914 S. OPPENHUIZEN † 27 MEI 1944
* 16 JUNI 1917 R. MIEDEMA † 5 SEPT. 1944
* 27 APRIL 1895 R. v. MEEKEREN † 18 NOV. 1944
* 6 FEBR. 1899 B.L. DIJK † 18 NOV. 1944′.
De geschiedenis
Het ‘Monument voor Spoorwegpersoneel’ in Leeuwarden is opgericht ter nagedachtenis aan de zeven werknemers van de Nederlandse Spoorwegen die in de periode van 17 september 1944 (begin van de spoorwegstaking) tot 15 april 1945 (bevrijding van Leeuwarden) door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
De namen van de zeven slachtoffers luiden:
Bote Lieuwe Dijk, Ernst Huttinga, Aize Koopmans, Rijkje van Meekeren , Roelof Miedema, Sjoerd Oppenhuizen en Pieter Wiersma.
Bote Lieuwe Dijk werd geboren op 6 februari 1899 in Hardegarijp. Hij was adjunct-comissies buitendienst, met als standplaats Leeuwarden. Op 17 september 1944, de dag van de algemene spoorwegstaking, dook de heer Dijk onder bij familie Fopma in Hijlaard. Hij werd gearresteerd door een patrouille van de bezetter, toen hij zich na spertijd buitenshuis bevond met zijn twee zonen die op hetzelfde adres waren ondergedoken. De jongens konden in het donker ontkomen, maar de heer Dijk werd opgepakt, omdat hij zijn uniformbroek van de Spoorwegen droeg. Hij werd overgebracht naar de strafgevangenis te Leeuwarden. Op 18 november 1944 werd hij bij Herbaijum gefusilleerd. Dijk werd herbegraven op de N.H. begraafplaats in Huizum.
Ernst Huttinga werd geboren op 25 februari 1920 in Tjerkwerd. De 23-jarige leerling-machinist raakte ernstig gewond bij een treinbeschieting door geallieerde vliegtuigen. Na ruim vier weken te zijn verpleegd in het Diaconessenziekenhuis te Leeuwarden, stierf hij op 7 maart 1943. Hij werd begraven op de N.H. begraafplaats in Huizum.
Aize Koopmans werd geboren op 2 december 1898 in Leeuwarden. Als machinist van de trein Leeuwarden-Stavoren raakte Koopmans op 23 mei 1944 zwaar gewond bij een aanval van geallieerde vliegtuigen. De volgende dag stierf hij aan zijn verwondingen. Hij werd begraven op de Algemene begraafplaats in Leeuwarden.
Rijkje van Meekeren werd geboren op 27 april 1895 in Hindeloopen. Hij was adjunct-commies, met als standplaats Leeuwarden. Van Meekeren was ten gevolge van de spoorwegstaking ondergedoken bij een timmerman in de Kleine Hoogstraat te Leeuwarden. Hij werd door de Sicherheitsdienst gearresteerd en op 18 november 1944 met B.L. Dijk en J. Gast bij Herbaijum tussen km-paal 21 en 22 gefusilleerd. Het betrof een represaillemaatregel, omdat op de rijksweg kopspijkers waren gestrooid. De slachtoffers werden begraven te Herbaijum. Van Meekeren werd herbegraven op de N.H. begraafplaats in Huizum.
Roelof Miedema werd geboren op 16 juni 1917 in Leeuwarden. Hij was leerling-machinist. Op 5 september 1944 werd om half twee ‘s middags de locomotief waarop hij reed, bij Grou door vijf Amerikaanse vliegtuigen beschoten. Miedema werd dodelijk getroffen. Hij werd begraven op de Algemene begraafplaats in Leeuwarden.
Sjoerd Oppenhuizen werd geboren op 23 mei 1914 in Sneek. Hij stierf op 27 mei 1944 in het St.-Anthoniusziekenhuis, ten gevolge van zijn verwondingen die hij had opgelopen tijdens de beschieting van zijn trein op het traject Leeuwarden-Stavoren. Hij werd begraven op de Algemene begraafplaats in Leeuwarden.
Pieter Wiersma werd geboren op 5 juli 1900 in Drachten. Hij was bankwerker bij de Nederlandse Spoorwegen te Leeuwarden. Op 15 oktober 1942 werd hij dodelijk getroffen door een verdwaalde kogel tijdens een aanval van geallieerde vliegtuigen op het spoorwegemplacement. Hij werd begraven op de N.H. begraafplaats in Huizum.
Onthulling
Het monument is op 22 november 1945 door de VVV Leeuwarden namens de burgerij aangeboden aan het personeel van de Nederlandse Spoorwegen.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst op het middenperron van het NS-station te Leeuwarden.
Bronnen
- Nederlandse Spoorwegen;
- Verzetsmuseum Friesland;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand van C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- Victor Lansink. Website Aan hen die vielen.
