Het monument
Vorm en materiaal
Het monument in het Volkspark te Enschede is een bronzen beeldengroep. Op zes, ongelijk van hoogte, betonnen voetstukken zijn afzonderlijke beelden geplaatst van een Nederlandse soldaat met geweer, een joodse vrouw met een kind op haar arm op weg naar het concentratiekamp, een gijzelaar, drie bewoners van een concentratiekamp, drie verzetsmensen en een vrouw met een kind in haar armen die is omgekomen bij een bombardement. Bij de beeldengroep is een gedenksteen geplaatst. Het monument is 2 meter hoog, 10 meter breed en 10 meter diep.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
'DE BEVOLKING VAN
ENSCHEDE EERT IN
GIJZELAAR CON-
CENTRATIEKAMP
VERZET SOLDAAT
JOODSE VROUW
BOMSLACHTOFFER
DE NAGEDACHTENIS HARER
MEDEBURGERS DIE IN DE
OORLOG 1940-1945
HET LEVEN LIETEN
HET MONUMENT WERD
OP 4 MEI 1953 ONTHULD'.
Symboliek
Het monument beeldt alle betrokkenen van de Tweede Wereldoorlog uit: 'Het is een toneel zonder beweging. Jaargetijden wisselen elkaar af, zon en maan volgen elkaar op, de spelers in dit drama staan roerloos. Mensen overvallen door een oorlog. Hij sneed dwars door hun leven heen. Ze werden ongevraagd helden of slachtoffers, vaak allebei'.
De geschiedenis
Het monument in het Volkspark te Enschede is opgericht ter nagedachtenis aan alle burgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1953 door minister-president dr. W. Drees.
In een toespraak omschreef de minister-president de betekenis van het gedenkteken als volgt: 'De kunstenaar heeft in een machtige greep omvat heel de strijd en heel het leven in die vijf jaren van onze worsteling om de vrijheid. We zien de soldaat speurend omhoog kijken en herinneren ons dan die dag van de 10e mei, waarop een nietsontziende vijand zonder oorlogsverklaring met bommen dood en verderf zaaide in ons land. We worden herinnerd aan de slachtoffers van de rassenwaan, waaraan miljoenen, ook vrouwen en kinderen, ten prooi vielen. Meer dan honderdduizend joodse landgenoten vielen ten offer aan de wreedste en wildste waanzin. We zien de concentratiekampslachtoffers in hun moeizaam gedragen ontberingen, maar we zien ook de figuren die ondanks alles in hun strijd voor vrijheid en menselijkheid volhardden. […] Op onovertroffen wijze heeft de beeldhouwer dit alles voor ogen geplaatst.'
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument is geplaatst in het Volkspark, gelegen aan de Parkstraat te Enschede.
Bronnen
- Gemeente Enschede;
- Stichting COGIS;
- Sta een ogenblik stil… Monumentenboek 1940/1945, Wim Ramaker en Ben van Bohemen. (Kampen, Uitgeversmaatschappij J.H. Kok Matrijs, 1980). ISBN 90 242 0185 3.
