Het monument
Vorm en materiaal
'De Davidster van Loenen' in Loenen (gemeente Apeldoorn) is een roodbruine granieten gedenksteen met in de rechterbovenhoek een davidster. De gedenksteen is 1 meter 40 hoog, 70 centimeter breed en 20 centimeter diep.
Tekst
De tekst op de steen luidt:
'HIER LIET IK MIJN LEVEN
VOOR UW VRIJHEID
21 MAART 1945
ICI TOMBA POUR TA LIBERATION
ET POUR LA LIBERTÉ
LE 21 MARS 1945
LE SL PILOTE
ROBERT ETLIN
NE A PARIS FRANCE
LE 18-10-1920
PASSANT BEZIN U
PASSANT SOUVIENS TOI'.
De geschiedenis
'De Davidster van Loenen' herinnert de inwoners van Loenen (gemeente Apeldoorn) aan de Franse piloot Robert Etlin die op 21 maart 1945 in Loenen is gesneuveld.
De joodse familie Etlin heeft driehonderd jaar in de Elzas gewoond. In 1870 zijn zij na de Frans-Duitse oorlog uitgeweken naar Parijs. In de Tweede Wereldoorlog week de familie uit naar Marokko, dat werd bestuurd door de pro-Duitse Vichy-regering. Zij sloten zich aan bij de ondergrondse organisatie van de Vrije Fransen, onder leiding van generaal De Gaulle. Robert Etlin spioneerde voor de Engelse en Amerikaanse inlichtingendiensten in het havengebied van Casablanca. Op deze wijze wisten de geallieerden strategisch belangrijke schepen te onderscheppen. Toen vader en zoon Etlin door de contraspionagedienst werden gearresteerd, werd de familie Etlin in 1941 gedwongen per schip naar Cuba te vertrekken. Vervolgens reisden zij door naar Amerika.
In 1942 verliet Robert Etlin de Verenigde Staten en sloot zich aan bij de Vrije Franse Luchtmacht in Londen, die deel uitmaakte van de Royal Air Force. Als onderluitenant jachtvlieger werd hij opgenomen in de groep 'Alsace'. Robert was onder andere actief bij de landing in Normandië en de luchtlandingen in Arnhem. Op 21 maart 1945 vertrok Robert vanaf het vliegveld Schijndel in een Spitfire voor een zogenaamde vrije jacht (aanvallen wat je tegenkomt). Tijdens deze vlucht werd hij samen met de andere Spitfire van sergeant Davis plotseling hevig beschoten vanuit een bosrand bij de Vrijenbergweg in Loenen. Op het moment dat Robert zijn bommen wilde werpen, werd een van de bommen door het luchtdoelgeschut getroffen. Robert Etlin heeft deze explosie niet overleefd.
De toenmalige Loenense dominee heeft er voor gezorgd dat de omgekomen vlieger, die van joodse afkomst was, op de hervormde begraafplaats werd begraven. Veel Loenenaren legden ondanks een Duits verbod bloemen op het graf. Robert Etlin is in juli 1949 herbegraven in Parijs.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de familie van Robert Etlin.
Onthulling
Het monument is onthuld op 21 januari 1975 in aanwezigheid van de gehele familie Etlin, die uit alle delen van de wereld naar Loenen was gekomen.
Op of rond 21 maart leggen de leerlingen van groep 7 en 8 van “De Aloysiuspoort” een krans bij het monument ter nagedachtenis aan Robert Etlin. Om de vijf jaar vindt hier op 4 mei de dodenherdenking plaats.
De betrokkenheid van de Loenense bevolking was voor de familie Etlin aanleiding om de stichting 'FONDATION ROBERT ETLIN' op te richten. Met geld uit de stichting bezoeken de leerlingen van groep 7 en 8 van de basisscholen in Loenen het museum in Westerbork, of het Anne Frank-huis of het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Zo houdt de familie van een bij Loenen gesneuvelde Franse piloot op unieke wijze de nagedachtenis aan hun zoon levend.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- De heer Jelle Reitsma;
- www.apeldoornendeoorlog.nl;
- Apeldoorn Monumenten van L.P. van Oppen e.a. (Apeldoorn, 1990);
- Apeldoorn '40-'45, het verhaal achter de Apeldoornse oorlogsmonumenten van Jan Heerze en Jelle Reitsma (Apeldoorn, 2006).
