Het monument
Vorm en materiaal
Het Nationaal Bevrijdingsmonument in Wageningen is een bronzen beeld van een mannenfiguur die zijn armen ten hemel heft. Het beeld is geplaatst op een granieten sokkel met in reliëf een aantal leeuwen. Het monument is 5 meter 50 hoog, 1 meter breed en 1 meter diep. Het beeld is 2 meter 70 hoog. Het voetstuk is 2 meter 80 hoog.
Teksten
De teksten op het monument luiden:
‘VERLOS MIJ UIT DES LEEUWEN MUIL
ZO ZAL IK UWEN NAAM MIJNE
BROEDEREN VERTELLEN IN
HET MIDDEN DER GEMEENTE
ZAL IK U PRIJZEN
P.S. 22:21, 22′.
‘OP 5 MEI 1945 HAD IN HOTEL ‘DE WERELD’
DE OVERGAVE PLAATS DER DUITSE TROEPEN IN NEDERLAND
DOOR GENERAAL CHARLES FOULKES
OPPERBEVELHEBBER VAN HET CANADESE BEVRIJDINGSLEGER’.
‘GIJ, DIE VOORBIJ GAAT, DENKT GIJ VAAK GENOEG
HOE WAS UW LOT ALS NIET, DIE DAG VAN MEI
GEBREIDELD WERD, WIENS KLAUW EN BEET U SLOEG?
TOEN IS UW LAND BEVRIJD! OOK GIJ! OOK GIJ!’.
‘NA DE CAPITULATIE OP 15 AUGUSTUS 1945
VAN JAPAN WERD 2 SEPTEMBER 1945
AAN BOORD VAN DE USS MISSOURI IN DE
BAAI VAN TOKIO HET DOKUMENT VAN DE
OVERGAVE AAN DE GEALLIEERDEN MEDE
ONDERTEKEND DOOR LUITENANT-ADMIRAAL
C.E.L. HELFRICH NAMENS HET KONINKRIJK
DER NEDERLANDEN’.
Wijzigingen
De onderste tekst is in 1982 aan het monument toegevoegd. Tijdens de herinrichting van het plein voor Hotel de Wereld in 1995 is het monument enkele meters westwaarts verplaatst. Op 5 mei 1995 is het plein officieel omgedoopt tot het 5 Mei Plein.
Symboliek
De man met opgeheven handen symboliseert de roep om hulp en getuigt van dankbaarheid. De leeuwen symboliseren het brute oorlogsgeweld.
De geschiedenis
Het Nationaal Bevrijdingsmonument herinnert de inwoners van Wageningen aan de bevrijding van 5 mei 1945.
In Hotel de Wereld ondertekende op 5 mei 1945 de Duitse kolonel-generaal Johannes Blaskowitz de overgavebevelen (‘Orders on the surrender’¹) in bijzijn van generaal Charles Foulkes (opperbevelhebber van het Canadese bevrijdingsleger) en Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. Tevens herinnert het aan de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945.
Onthulling
Het monument is onthuld op 13 september 1951 door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Bronnen
- Gemeente Wageningen;
- www.wageningen1940-1945.nl
Noot
¹ Op 4 mei 1945, om 18:30 werd op de Lüneburger Heide in Duitsland de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse troepen in Nederland, noordwest-Duitsland, Helgoland en Denemarken geaccepteerd. Het document van overgave (‘Instrument of surrender’) treedt op 5 mei om 08:00 uur in werking. De Duitse vijandelijkheden in Nederland stoppen en Nederland is bevrijd. Vandaar dat wij op 5 mei onze vrijheid vieren. In Wageningen zijn op 5 mei de bevelen ter implementatie van het document van overgave getekend, de zogenaamde overgavebevelen (‘Orders on the surrender’).
