Drie jaar geleden begon de Nationale vfonds Kinderprijs bescheiden, op een andere locatie (gewoon op hun kantoor) en met een andere naam (Cees de Veerprijs). Editie 2021 was een vrolijke, hoopvolle happening in de Utrechtse Stadsschouwburg met tien genomineerde kinderen die zich op hun eigen manier inzetten voor een ‘vreedzame’ samenleving.
Hun inzet gaat van afval uit het water vissen met je eigen bootje tot knuffels en snoepjes brengen naar de IC-afdeling (“Ze moesten er een beetje om huilen”) tot het organiseren van voetbaltoernooien in de wijk om geweld en discriminatie tegen te gaan.
Het werd even heel stil in de zaal toen Kindercorrespondent en presentator Tako Rietveld genomineerde Bram (10) interviewde over wat hem zo bezighield.
Bram: “Ik wil liever geen bosbrand hier bij ons. Wij hebben er in Nederland nog geen last van, maar dat komt misschien wel over een paar jaar. Het is nu in Griekenland, maar straks is het bij ons.”
Tako: “Dat zorgen maken, denk je vaak aan het klimaat?”
Bram: “Ik lig er wel vaak van wakker. Ik denk er bijna altijd aan. Heel veel.” Denken grote mensen er wel vaak genoeg aan?
Bram: “Ik denk van niet. Ik vind eigenlijk niet dat ik dit moet doen. Grote mensen horen het te doen, maar dat doen ze niet. Ze gaan door met gas boren en vliegen.” Dus trommelde Bram zijn klas op en toog met zijn klasgenoten naar het Binnenhof om ministers op te roepen om klimaatver- andering tegen te gaan. Bram: “Want veel ministers zeggen dat ze het gaan veran- deren, maar dat doen ze niet.” (Scherp:) “Minister Blok zette meteen daarna zijn handtekening voor boringen in de Wad- denzee. Dus ze zeggen het wel, maar ze doen het niet.”
Verschilmakers
De geest van Greta Thunberg zweefde een beetje boven de middag van het vfonds, het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg. Stuk voor stuk zijn deze tien kinderen, zoals vfonds-directeur Lisette Mattaar het zegt, “mooie verschilmakers”. Eigenzinnige kinderen die vastbesloten zijn verandering in gang te zetten. Mattaar: “Het vfonds vindt het belangrijk juist de jeugd te betrekken bij de onderwerpen vrede en vrijheid. We zien ze als lichtend en hoopvol voorbeeld voor de vreedzame samenleving.” Bram, Evi, Imane, Jesse & Tijs, Lars, Rosalina, Stef, Tijs, Xavi, Frédérique (allen tussen de 6-16 jaar) zijn de finalisten van de Nationale vfonds Kinderprijs 2021. Van hen is Frédérique (14) het bekendste. Wrang genoeg door het geweldsdelict waarmee zij afgelopen zomer in de media kwam. Zij werd in elkaar geslagen door een groep jongens toen ze weigerde antwoord te geven op de vraag of ze een jongen of meisje was. De foto van de behoorlijk gebutste tiener die haar vader op social media plaatste, zorgde voor veel publieke ophef. Frédérique: “Veel vrienden schrokken van die foto. Ik zag mezelf iedere dag in de spiegel met zo’n scheve neus en met van die opgezwollen lippen. Ik wist wel hoe het eruit zag.” Haar boodschap is duidelijk: “Ik vind dat iedereen moet zijn wie hij wil zijn. Op mijn school zijn er heel veel stereotypen. Het is zo van: ‘Als jij anders bent dan ik dan mag ik je niet. Dan mag je van mij van de trap af vallen.’ Zo hoort het niet te zijn.”
Daadkracht
Onder de enthousiasmerende presentatie van Kindercorrespondent Tako Rietveld – “Geef ze een grrrrooot applauss! Zullen we gaan beginnen? Hebben jullie er zin in?!” – worden de tien genomineerden voorgesteld aan het publiek en mogen ze nog één keer vertellen wat ze gedaan hebben. Blauwe en gele ballonnen op het podium, het Defensie-orkest in actie, de finalisten zitten op oranje banken.
Directeur Mattaar: “Dit zijn geen standaardkinderen. Ik heb ze al eerder bij ons op kantoor ontmoet. Zelfs hun ouders zijn overdonderd door de daadkracht van hun kind. Xavi (13) bijvoorbeeld zet iets negatiefs als discriminatie en geweld om in iets positiefs en organiseert nu voetbaltoernooien in zijn wijk. Brandweer en politie komen langs, ook om te laten zien dat ze er zijn om hen te beschermen. Zó in de roos en zo concreet. Indirect zijn we betrokken bij kinderen en jongeren, want het vfonds steunt veel educatieve projecten op school, maar het leuke van deze prijs is dat we kinderen nu naar ons toe halen. Het is fantastisch om te zien hoe deze tien het mooier en fijner maken in Nederland.” Tako Rietveld is Kindercorrespondent. “Wat ik doe is zoveel mogelijk de stem van de jeugd te laten horen. Dat deed ik vroeger al bij het Jeugdjournaal, nu wil ik organisaties ook laten zien dat zij kinderen bij hun plannen en beleid moeten betrekken. Volwassenen kijken naar kinderen en denken: ach, dat zijn die schattige wezentjes die op schommels zitten en in plassen stampen, maar zij zijn spiegels voor ons, wakkerschudders, inspiratoren. Kinderen hebben meer te vertellen dan volwassenen denken.”
Prijs
Wie er uiteindelijk met de eerste prijs – duizend euro om aan het plan te besteden – vandoor ging? Dat was de dertienjarige Imane Valk met haar projecten tegen hokjesdenken en voor haar inzet om de stem van jongeren te laten horen. Zij zit in de eerste Amsterdamse Kinderraad en is medeoprichter van kindercoalitie Jong Plein ‘40 – ‘45: samen met jonge Amsterdammers gaat ze zich inzetten voor stadsdeel Nieuw-West. Het was ook de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema niet ontgaan dat deze actieve inwoner er met de eerste prijs vandoor ging en ze stuurde Imane haar hartelijke Instagram-felicitaties. En voor Imane geldt: dream out loud, want haar toekomstwens heeft ze ook al subtiel laten vallen: minister-president worden.
Dit artikel verscheen eerder in NC Magazine nr. 20 (najaar 2021). Het artikel is geschreven door Larissa Pans de foto is van Tycho Müller / vfonds