Bevrijdingsdag eindigt traditiegetrouw met het 5 mei-concert. Dit jaar is Eric Corton (53) de verteller/hoofdartiest van de avond. Samen met het Nationaal Comité en de NOS bepaalt hij dit jaar de inhoud van deze feestelijke afsluiting van Bevrijdingsdag.
Eric Corton is een artistieke duizendpoot, bekend als presentator, acteur, zanger en schrijver. Door zijn jeugd in Oosterbeek, bij Arnhem, is hij zeer betrokken bij het onderwerp; in zijn dorp kon je door de jaarlijkse herdenking van de Slag bij Arnhem niet om de oorlog heen. In 2017 hield hij een Vrijheidscollege, ook ontwikkelde hij een hoorspel over vrijheid. Als ambassadeur van het Rode Kruis bezocht hij diverse landen in Afrika. Hij vindt het een eer om invulling te mogen geven aan de 5 mei-viering. “In ons land is 4 mei altijd een betekenisvolle dag en voor mijn gevoel had 5 mei dat minder. Het idee is om meer context en gevoel aan het concert te geven, zodat ook 5 mei voor mensen nog meer waarde krijgt.” Dat is volgens Corton ook al gaande. “Het begrip ‘vrijheid’ wordt voor mensen steeds belangrijker, doordat we in een open wereld leven waarin het steeds zichtbaarder is wat onvrijheid in andere landen voor gevolgen heeft. En ook in ons eigen land heerst steeds vaker een sentiment van onvrijheid.”
Invulling van de avond
Samen met zijn team heeft Eric Corton gekozen voor één thema als rode draad voor de avond: ‘Ik kijk je aan’. Het komt voort uit zijn eigen ervaring: “Als mensen de tijd nemen om elkaar daadwerkelijk aan te kijken, raken ze met elkaar in gesprek. Dat gebeurt te weinig in deze tijd, alles is vluchtig. Mensen kijken weg, waardoor groepen zich niet gezien en gehoord voelen.” Het repertoire en de artiesten werden bij dit thema uitgekozen. De liedjes gaan bijvoorbeeld over je eenzaam voelen in de drukte. Of je niet gelukkig voelen, terwijl iedereen denkt dat het goed met je gaat. Corton is trots op de line-up van artiesten die zeer divers is qua inhoud, achtergrond en generatie: rasartiest Anita Meyer, de Antilliaanse mezzosopraan Tania Kross, de Syrische zanger Wasim Arslan, rapper Fresku en zanger Merijn van Haren van de rockband Navarone. “Samen met het symfonieorkest philharmonie zuidnederland en een begeleidingsband wordt het een heel bijzonder muzikaal palet, van klassiek repertoire tot Led Zeppelin”, belooft Corton.
Dorp met oorlogsverleden
Zijn betrokkenheid bij de Tweede Wereldoorlog komt voort uit Cortons jeugd. Bij Arnhem vond Operatie Market Garden plaats; in Oosterbeek liggen de voetstappen van tienduizenden jonge parachutisten uit Polen, Engeland en Canada. Elk jaar op 6 september is de herdenking van de Slag om Arnhem. De jaarlijkse Airborne-optocht liep langs zijn ouderlijk huis. Zolang hij zich kan herinneren zag hij die dag veteranen in vol ornaat in oude oorlogsvoertuigen door zijn dorp rijden. Het thema ‘vrijheid’ hield hem bezig, hij heeft zichzelf ook altijd vragen over dat onderwerp gesteld. Dat begon toen hij als 10-jarig jongetje een roos mocht leggen bij het graf van een onbekende soldaat bij de militaire begraafplaats in Oosterbeek. “Ik legde een roos neer voor iemand die voor mijn vrijheid had gevochten en wiens naam niet eens bekend was. Vanaf dat moment ging ik nadenken over wat vrijheid nou precies inhield.”
Wat is vrijheid?
“Met een jaar of 15 was ik punker en had ik vragen bij autoriteit. Ik was anti-school, eigenlijk anti alles, maar vooral ook anti het leger, ik moest namelijk gekeurd worden voor militaire dienstplicht. Ik had een anarchistische vlag die ik op de dag van de herdenking uit mijn raam wilde hangen. Mijn vader stak daar een stokje voor. Ik dacht toen: zie je wel. Ik ben helemaal niet vrij, want ik mag dit niet doen.” Cortons vader heeft toen een veteraan uitgenodigd die in hun dorp woonde. Deze man vertelde hem dat de mannen die hier voor zijn vrijheid hebben gevochten, zwaar beschadigd zijn. “Eén keer per jaar durven ze tijdens de herdenking hun tranen te laten zien. Uitgerekend op die dag wil jij die vlag buiten hangen, dat voelt als een schop in hun kruis. Het mooie is, jongeman, dat dit mag. Dit is ook de vrijheid waar zij voor gevochten hebben. Maar je hebt ook de vrijheid om het niet te doen.” Zijn boodschap kwam aan. “Ik heb de vlag opgevouwen en nooit meer op die dag buiten gehangen. Het was een wijze les: je kunt het oneens zijn met iemand, zonder de ander diep te beledigen. Ik stel nog steeds vragen bij autoriteit, maar ik ben er tegelijkertijd van overtuigd dat je dingen samen moet doen. Dus je zult je soms gewoon moeten conformeren aan het gemeenschappelijk belang, anders is het ieder voor zich.”
Tweedeling
Deze les over vrijheid komt terug in het thema van de avond: ‘Ik kijk je aan’. “Ik ben ervan overtuigd dat mensen die zich niet gehoord en gezien voelen uiteindelijk in opstand zullen komen. Er ontstaat een tweedeling in de maatschappij waar de politiek handig op kan inspelen. Ik ben met het Rode Kruis in genoeg Afrikaanse landen geweest waar dat gebeurde en ik weet het zeker, dat wil je niet. Ik zag de gevolgen van burgeroorlogen en mensen die daardoor op de vlucht waren. Ik zie in Nederland ook een scherpe tweedeling en elkaar bestrijdende groepen ontstaan en dat vind ik uiterst zorgwekkend. Politici met stevige oneliners jagen dat nog harder aan en winnen het van argumenten met nuances. Met muziek kun je gelukkig mensen ook raken. Het 5 mei-concert zal een soort rockopera worden, met verhalen die goed aansluiten bij het thema. Ik heb er alle vertrouwen in dat het geweldig wordt en kijk ernaar uit!”
Dit artikel verscheen eerder in NC Magazine nr.21 (voorjaar 2022). Het artikel is geschreven door Dorine van der Wind, de foto is van Annemiek van der Togt.