Bevrijdingsfestivals 2021

Minder festival, meer vrijheid en heel veel online

Bevrijdingsdag staat weer voor de deur en dat betekent dat we de vrijheid vieren. De wijze waarop, is in verband met de coronamaatregelen anders dan normaal. Het goede nieuws is dat er dit jaar weer wel veertien regionale Bevrijdingsfestivals te bezoeken zijn. Online en via één platform: bevrijdingsfestivals.nl. Uiteraard met alle vaste hoogtepunten zoals het ontsteken van het Bevrijdingsvuur, optredens van de Ambassadeurs van de Vrijheid en indrukwekkende verhalen over vrijheid. Een gevarieerd programma uit alle hoeken van het land.

Waar vorig jaar vanwege COVID-19 alle Bevrijdingsfestivals halsoverkop moesten worden afgeblazen en het te kort dag was om volwaardige alternatieven op te tuigen, is dit jaar iedereen voorbereid op een onlineprogramma. En viert creativiteit hoogtij.

Groningen
In Groningen heeft de kersverse festivaldirecteur – aangetreden per 1 juli 2020 – Ebel Jan van Dijk met zijn team bewust gekozen voor een vorm die op geen enkele wijze lijkt op het bekende festival van voorgaande jaren. “We hebben dit jaar geen festival, dus willen we ook niet doen alsof. Vandaar dat we hebben gezocht naar een manier om een volwaardig, opzichzelfstaand evenement op te zetten dat een groot publiek kan bekoren én waarmee we de boodschap – het belang van vrijheid voor iedereen – optimaal over kunnen overbrengen.”

En dat is in Groningen een visueel radiospektakel geworden, dat wordt uitgezonden vanuit de oude Suikerfabriek in de stad. Met alle ruimte voor lokale muzikale glorie. “Maar we hebben ook samenwerking gezocht met alle projecten die in het afgelopen jaar in Groningen en omgeving zijn opgezet vanwege de viering van 75 jaar vrijheid”, zegt Van Dijk. “Dat zijn 23 projecten die stuk voor stuk de moeite waard zijn, maar die door corona geen van alle de aandacht hebben gekregen die ze verdienden. Door die projecten in ons programma op te nemen, geven we ze alsnog een podium. En geven we inhoudelijk invulling aan Bevrijdingsdag zoals we nooit eerder hebben gedaan.” Tevreden: “Het wordt mooi: muziek, spektakel en een inhoudelijk programma dat staat als een huis.”

Overijssel
Ook in Zwolle is de organisatie tevreden, al hopen ze daar stiekem nog steeds dat er, al is het maar een beetje, publiek aanwezig mag zijn. “We hebben een online programma dat we tot op het laatste moment zouden kunnen ‘opplussen’ met publiek”, vertelt directeur Annemien Brugging van het Bevrijdingsfestival Overijssel.

De inhoudelijke component van het Bevrijdingsfestival is in Overijssel sinds jaar en dag sterk vertegenwoordigd. Brugging: “Dit jaar dus ook. Met bijvoorbeeld een interactieve audioroute door de stad en een online dansworkshop voor ouderen met muziek én dansles uit de jaren vijftig. En een hybride lesprogramma: workshops in de klas, al dan niet via een live verbinding, rond het thema ‘wat betekent vrijheid nu?’ Daar beginnen we half april al mee.” Medeorganisator Emma Quilligan vult aan: “De inhoud valt eigenlijk eenvoudiger digitaal te organiseren dan het muzikale deel.”

Toch krijgt ook  die component natuurlijk alle aandacht. Quilligan: “Wij hebben niet de illusie dat mensen online een heel concert zullen volgen. Daarom zetten we voor de muziek en optredens in op een fragmentarisch aanbod met korte optredens, interviews, gesprekken en terugblikken op voorgaande jaren. Om iedereen op elk moment een gevarieerd en aantrekkelijk programma te bieden.”

Noord-Holland
In Haarlem wordt met man en macht gewerkt aan een online festival dat ook uitgezonden zal worden door de regionale omroep Haarlem105. En dat meer de structuur van het vertrouwde programma volgt. Bestuurslid Jolanda Beyer van Bevrijdingspop: “We willen twee podia maken die via verschillende online kanalen én de regionale omroep te volgen zijn. Zo kunnen bezoekers ‘als vanouds’ switchen tussen verschillende podia waar naast de hoofdacts ook veel regionaal talent optreedt. En we hopen ook mooie optredens uit andere steden te kunnen aanbieden. Dat is dan weer het voordeel van een online festival.”

Om niet alleen digitaal bij Bevrijdingsdag stil te staan, organiseert Beyer met haar team van enkel vrijwilligers ook een ruim opgezette tentoonstelling over vrijheid op het uitgestrekte festivalterrein van afgelopen jaren. Net als een vrijheidswandeling door de binnenstad. “En de ouderen willen we bij deze dag betrekken met Vrijheidssoep. Omdat met elkaar genieten van een warme kop soep uitnodigt tot een praatje en verbondenheid stimuleert.”

Tussenjaar
Alle creatieve programma’s om Bevrijdingsdag 2021 ondanks de beperkingen zo mooi en aantrekkelijk mogelijk op te tuigen ten spijt, hopen de organisatoren dat dit toch vooral een digitaal tussenjaar is. En dat de Bevrijdingsfestivals volgend jaar weer in volle glorie kunnen plaatsvinden. Al biedt de noodgedwongen alternatieve opzet ook zeker voordelen voor de toekomst. “Waar ons festival normaalgesproken in Zwolle plaatsvindt, waaieren we nu met ons aanbod makkelijker over de hele provincie uit”, constateert Brugging. Quilligan: “En dat willen we er graag inhouden. Net als de samenwerking met andere Bevrijdingsfestivals in het land, die nu veel intensiever is dan voorgaande jaren.”

En ook Van Dijk ziet voordelen: “We hadden eigenlijk altijd een behoorlijk ‘consumerend’ publiek dat vooral kwam voor de gezelligheid en het vermaak. Door het programma dat we dit jaar maken, zie ik dat we het publiek best mogen vragen om zelf meer invulling aan de inhoudelijke boodschap te geven. Vrijheid is geen vrijblijvend thema. Het is werk in uitvoering.” 

 


Dit artikel verscheen eerder in NC Magazine nr. 19 (voorjaar 2021). Het artikel is geschreven door Timo Waarsenburg, de foto is van Bart Heemskerk.

Tooltip contents