Het monument
Vorm en materiaal
Het monument op de Joodse begraafplaats in Rijssen (gemeente Rijssen-Holten) is een zwarte gedenksteen. Op het gedenkteken zijn een thorarol en een davidster afgebeeld.
Tekst
De tekst op de gedenksteen luidt:
'TER HERINNERING
AAN
DE MEER DAN HONDERD
JOODSE INWONERS
VAN RIJSSEN
DIE DOOR DE BEZETTERS IN
1940 – 1945
WERDEN OMGEBRACHT.
GEDENK O G'D WAT ONS GESCHIED IS
KLAAGLIEDEREN 5:1.'
De geschiedenis
Het 'Joods monument' in Rijssen (gemeente Rijssen-Holten) is opgericht ter nagedachtenis aan 107 joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en omgebracht.
De namen van de 107 joodse slachtoffers luiden:
Eliazer Berg, Helena Berg, Jacob Berg, Jacob Berg, Samuel Jacob Berg, Simon Berg, Carolina Berg-Keizer, Lea Berg-Wijnberg, Bernhard Walter van Bingen, Isabella Trude van Bingen, Julia van Bingen-Meijerhoff, Bertha van Bingen-Oppenheimer, Bela Hanna Cohen, Benjamin Cohen, Izak Cohen, Levy Anthony Cohen, Sara Cohen, Rika Cohen-Dormits, Jacob Philip Dikker, Salomon Dikker, Sophia Dikker-Spanjar, Daniel van Engel, Fransisca van Engel, Mozes Aron van Engel, Seraphina Johanna van Engel, Jeanette van Engel-Wolff, Rudolf de Haas, David Heijman, Izaak Heijman, Sophia Heijman, Michel Jacobs, Regina Jacobs, Salomon Jacobs, Regina Helena Jacobs-Berg, Rachel Jacobs-Heijman, Soes Manus Keizer, Betje Keizer-Spanjar, Alex de Lange, Aron de Lange, Eva de Lange, Gerrit de Lange, Hanna de Lange, Heiltje de Lange, Levie de Lange, Levie Anthonie de Lange, Ruben de Lange, Ruben Henri de Lange, Simon de Lange, Eva de Lange-Cohen, Rebekka de Lange-Muller, Lea de Lange-Spanjar, Levie Jacob Magnus, Isaac Mozes, Abraham Pagrach, Andries Pagrach, Andries Pagrach, Andries Eduard Pagrach, Israel Pagrach, Jacob Pagrach, Manuel Pagrach, Rachel Pagrach, Salemon Andries Pagrach, Sallie Pgrach, Samuel Pagrach, Sophia Pagrach, Sara Jeanette Pagrach-van Gelder,
Rosa Rebekka Pagrach-Schaap, Saartje Pagrach-Spanjar, Mietje Pagrach-de Vries, Marcus Polak, Berta Polak-de Levie, Dientje Samuel-de Leeuw, Esther Samuel-Nijstad, Mozes Slager, Rebekka Slager-de Lange, Jacob Spanjaard, Marianna Spnjaard-Weijl, Barend Spanjar, David Spanjar, Esther Spanjar, Eva Spanjar, Hendrina Spanjar, Hendrina Spanjar, Hendrina Rebekka Spanjar, Israel Spanjar, Israel Spanjar, Jacob Spanjar, Josua Spanjar, Levie Spanjar, Levie Spanjar, Ruben Spanjar, Salomon Spanjar, Salomon Spanjar, Salomon Elkan Spanjar, Heiltje Spanjar-Cohen, Doortje Spanjar-Jacobs, Josephina Spanjar-de Lange, Roosje Spanjar-de Lange, Aaltje Spanjar-Pels, Esther Spanjar-Samuel, Mietje Spanjar-Speijer, Izak Vormberg, Julius Vormberg en Frederyka Levyna Vomberg-Salomonson.
Op het monument staan de namen van enkele slachtoffers anders vermeld dan in het Digitaal Joods Monument.
Vrijwel alle joodse inwoners van Rijssen en omgeving zijn tussen november 1942 en april 1943 door de bezetter gedeporteerd. De meesten zijn opgepakt in de nacht van 17 op 18 november 1942, waarna zij via kamp Westerbork naar het Oosten zijn vervoerd. Ongeveer twintig joodse Rijssenaren hebben de oorlog overleefd. Veertien van hen wisten onder te duiken en hiermee deportatie te voorkomen. Zes of zeven joodse burgers keerden terug uit de kampen.
Oprichting
De oprichting was een initiatief van de heren Leo Spanjar en Ies de Lange.
Onthulling
Het monument is onthuld in mei 1990.
Oorlogsslachtoffers
| Achternaam | Voornamen | Geboren | Overleden |
|---|
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Digitaal Joods Monument
De joodse oorlogsslachtoffers die met dit gedenkteken worden herdacht, zijn tevens opgenomen in het 'Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland'. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder
het kopje 'Geschiedenis' op deze pagina kunt u op een persoonsnaam
klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
Locatie
Het monument bevindt zich op de Joodse begraafplaats aan de Arend Baanstraat te Rijssen (gemeente Rijssen-Holten).
Bronnen
- Joods Historisch Museum;
- Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Overijssel van H. Hamburger en J.C Regtien, met medewerking van Fr. van Echten (Bedum, Uitgeverij Profiel, 2002). ISBN 90 5294 294 8.
