Het monument
Vorm en materiaal
Het monument in de N.H. kerk te Dokkum (gemeente Noardeast-Fryslân) is een drieluik. Het linker luik beeldt de gruwelen van de bezetting uit. In het midden is in reliëf het markante hoofd van de hervormde predikant J.W.B. Cohen afgebeeld. Het rechter luik toont een gevangene die een andere gevangene een stuk brood geeft.
Teksten
De tekst op het linker luik luidt:
‘AL ROOFT G’ONS AL ONS GOED,
VROUW KIND EN EER EN BLOED,
ONTNEEMT ‘T ONS ALLES VRIJ!’
De tekst op het middelste luik luidt:
‘JOZEF WILHELM BERNARD
COHEN
30 JUNI 1904 – 23 MEI 1942′.
De tekst op het rechter luik luidt:
‘GIJ WINT ER TOCH NIET BIJ:
HET RIJK BLIJFT ONS BEHOUDEN.’
Digitaal Joods Monument
Het joodse oorlogsslachtoffer dat op dit gedenkteken vermeld staat, is tevens opgenomen in het ‘Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland‘. Hierin vindt u meer informatie over deze persoon met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Onder het kopje ‘Geschiedenis’ op deze pagina kunt u op de persoonsnaam klikken om doorverwezen te worden naar het Digitaal Joods Monument.
De geschiedenis
Het monument in de N.H. kerk te Dokkum (gemeente Noardeast-Fryslân) is opgericht ter nagedachtenis aan ds. Jozef Wilhelm Bernard Cohen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter is gedeporteerd.
J.W.B. Cohen werd geboren op 30 juni 1904 in Amsterdam. Hij was een hervormd predikant in Dokkum, waar hij in mei 1941 werd gearresteerd, omdat hij in een preek tegen de bezetter had geageerd. Cohen werd weliswaar weer vrijgelaten, maar twee maanden later opnieuw gevangen genomen in verband met de inhoud van zijn preek, gebaseerd op Handelingen 5, vers 29: ‘Maar Petrus en de apostelen antwoordden en zeiden: ‘Men moet Gode meer gehoorzaam zijn dan de mensen.’ De predikant werd overgebracht naar het Beierse concentratiekamp Dachau en als man van joodse origine in een van de beruchtste afdelingen geplaatst. Ds. Cohen stierf daar op 23 mei 1942. Hij werd begraven op het Nederlandse ereveld van het Waldfriedhof te Frankfurt am Main.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1967.
Oorlogsslachtoffers
Er zijn nog geen personen uit de database van de Oorlogsgravenstichting gekoppeld aan dit monument.
De Oorlogsgravenstichting heeft een database met namen en verhalen van oorlogsslachtoffers. Veel van deze slachtoffers worden herdacht door middel van een monument. Wilt u ons helpen om de namen en verhalen van slachtoffers te koppelen aan het monument waarop hun naam vermeld staat? Kijk dan op de website van de Oorlogsgravenstichting, ziet u in de database een naam die ook voorkomt op dit monument? Maak dan een account aan en koppel de persoon uit de database aan dit monument. Enkele dagen na de koppeling verschijnt de naam van het slachtoffer op deze pagina.
Meer informatie
Locatie
Het monument bevindt zich in de 14e-eeuwse N.H. kerk, ook wel Grote of Sint Martinuskerk geheten, gevestigd aan de Markt te Dokkum (gemeente Noardeast-Fryslân).
Bronnen
- Verzetsmuseum Friesland;
- Tekens aan de weg – Tekens aan de wand, C. Reitsma (Leeuwarden, 1980). ISBN 9033020009;
- Joodse Oorlogsmonumenten in de provincie Friesland van H. Hamburger en J.C. Regtien, met medewerking van Fr. van Echten (Bedum, Uitgeverij Profiel, 2001). ISBN 90 5294 222 6.
